1. Alle moeders werken al
Even geleden in de Kiindspeeltuin vroeg een thuisblijfmoeder zich af hoe anderen reageren op de vraag ‘wat voor werk doe je?’. Ze vond het moeilijk daar een antwoord op te formuleren; een antwoord dat haar keuze om thuis te blijven met de kinderen recht aandoet.
Want ja natuurlijk: thuisblijven voor de kinderen kan een hele bewuste en vervullende keuze zijn. Een omstreden keuze ook. Alle moeite van de tradwives ten spijt is het nog steeds een keuze waarmee je buiten de lijntjes kleurt.
Ik reageerde op de vraagsteller met ‘Alle moeders werken al’ het boek van opperfeminist en tientallen jaren terug alleenstaand moeder Anja Meulenbelt. En ik verwees naar Ik werk al (ik krijg er alleen niet voor betaald), het boek van Lynn Berger.
Natuurlijk begrijp ik de thuisblijfmoeders die weigeren mee te draaien in de ‘9 tot 5 want financieel onafhankelijk ten koste van alles’. Die kantoorbaan paste mij persoonlijk ook bijzonder slecht toen ik in een mannenteam de enige kolvende collega was. Ik wilde thuiswerken, met mijn baby aan de borst. De coronatijd maakte dat verlangen nog sterker.
Het thuisblijfmoederschap is voor veel vrouwen tijdelijk. En in veel gevallen is het geen keuze die volgt uit een eenduidig verlangen naar fulltime thuis zijn met de baby. Maar een direct gevolg van gebrek aan een ondersteunende omgeving. Een gevolg van kinderopvang van gebrekkige kwaliteit. Van dat niet bestaande dorp om je kind groot te brengen.
2. Thuisblijfmoeders zijn geen tradwives (dus stop met flirten)
Op social media wemelt het van de thuisblijfmoeders die (begrijpelijk) het thuisblijfmoederschap willen verheffen. Deze vrouwen zijn vaak ook parttime ondernemer (opvallend vaak het type ondernemer dat andere ondernemende moeders coacht).
Sommigen flirten met de tradwife-status. Ze spreken zich niet expliciet uit tegen tradwives. Ook begrijpelijk, want het social media algoritme houdt van extremen:
Over de wel erg opzichtig met tradwives-flirtende lex.delarosa zegt Over the influence schrijver : “I think she saw there was virality to be had in the tradwife space.”
Feministen (inclusief ikzelf) zijn wars van tradwives. Simpelweg omdat ze ongelijkheid tussen man en vrouw promoten. Journalist Emma Curvers liet in de Volkskrant hoogleraar gendergeschiedenis Geertje Mak aan het woord:
Een traditionele rolverdeling betekent […] dat de macht in handen van mannen blijft, zegt Mak. ‘Als vrouwen zeggen: ik blijf wel thuis, dat vind ik fijn, lijkt dat een gezellige redenatie waaruit de politiek weggefilterd is. Maar als vrouwen de moraal in huis doen en de mannen het geld en de moraal buitenshuis, bepalen zij hoe de samenleving verdergaat.’ Dat lijkt traditionele vrouwen overigens niet dwars te zitten. ‘God staat boven het gezin, dan komt de man, dan de vrouw en dan de kinderen’, zegt Adriana. Is dat dan niet seksistisch? ‘Dat is hoe wij leven. Dat vind ik absoluut niet erg.’
Als er ooit behoefte was aan een nieuwe feministische kijk op de waarde van het moederschap, dan is het nu. Wordt het niet hoog tijd voor thuisblijfmoeders om tradwives de rug toe te keren?
Anja Meulenbelt schrijft in Alle moeders werken al waarom thuisblijfmoeders weinig reden hebben zich te wenden tot de feministen:
Een feminisme dat als enige maatstaf het betaalde werk heeft, hoe belangrijk ook, en geen visie op wat we […] ‘de zorg [noemen] schiet tekort.
Het girlbossfeminisme dat glazen plafonds wil doorbreken was er nooit en is er nog altijd niet voor de thuisblijfmoeder. Ook niet voor de gemiddelde parttime werkende moeder overigens. Het is er voor het kleine groepje witte, hoogopgeleide vrouwen die het moederen kan uitbesteden.
De oproep van feministen aan thuisblijfmoeders om toch vooral te zorgen voor financiële zelfstandigheid erkent daarbij ook niet dat fulltime zorgen voor de kinderen voor veel moeders helemaal geen optie is. Alleenstaande moeders en moeders in een beroep met (of rond) een minimumloon kunnen het zich helemaal niet veroorloven alleen onbetaald werk te verrichten. Wie betaalt dan de rekeningen?
Is het momentum voor de tradwife ook een gevolg van het hedendaags feminisme dat steken laat vallen?
3. Waar zijn de thuisblijfvaders?
Laat er geen misverstand over bestaan: ouders (waarvan nog geen 0,2 procent vaders) die fulltime thuisblijven vervullen een belangrijke taak. Opvoeden is geen eitje. Kinderen grootbrengen is een van de meest onderschatte uitdagingen in het leven. Geheel onterecht waarderen we zorg niet zoals we betaald werk waarderen. Nogmaals: alle moeders werken al.
Maar ook ouders die parttime voor hun kinderen zorgen vervullen die belangrijke taak. De enige die profiteert van de spagaat tussen werk en zorg is het kapitalisme.
Problematisch is ook dat het thuisblijfouderschap niet gelijk is verdeeld onder mannen en vrouwen. Thuisblijfvader Tim Gouw deelde (ook in de Kiindspeeltuin) dat volgens cijfers van het CBS in slechts 0,2 procent van de gezinnen de vaders de meerderheid van de zorgtaken op zich nemen. Dat zijn dus nog niet eens enkel de fulltime thuisblijfvaders.
Tim gaf een rits redenen om als vader thuis te blijven (ook te vinden in zijn boek De thuisblijfvader) en antwoordde op mijn afsluitende vraag op wat hij zou als eerste zou veranderen als hij het voor het zeggen had: 21e-eeuws ouderschapsverlof invoeren.
Hoe staat het daar eigenlijk mee?
Als je graag over bepaalde onderwerpen wilt horen of als je iets van het hart moet, laat me dat dan weten via moedermelkelite@gmail.com.
Tot de volgende keer!
Yvonne Woldberg
@moedermelkelite op Instagram
3 boekentips:
Met stip op 1: Alle moeders werken al van Anja Meulenbelt (maar een tientje bij die grote blauwe winkel- Kiind* krijgt een kleine commissie als je via deze linkjes koopt maar steun vooral je lokale boekhandel).
Meulenbelt verwijst in haar boek naar Feminisme voor de 99% door Cinzia Arruzza, Tithi Bhattacharya en Nancy Fraser: een vurig pleidooi voor een antikapitalistisch, ecosocialistisch en antiracistisch feminisme.
Lees net als ik nu (misschien in plaats van Rutger Bregmans Morele ambitie) Dylan van Rijsbergens De net-niet elite, over hoogopgeleiden die zichzelf ‘de (havermelk)elite’ achten waardoor de 1 procent echt vermogende mensen die de lakens uitdeelt (en lachend het kapitalisme in stand houdt) buiten schot blijft.
*Wat is Kiind?
Kiind bestaat sinds 2009 op kiind.nl en was vanaf 2016 tot begin 2022 het tijdschrift over natuurlijk ouderschap. Eind 2022 nam ik Kiind over omdat ik vond dat alle waardevolle, wetenschappelijk onderbouwde content niet mag verdwijnen en een een groter podium verdient.
De Kiindspeeltuin is er sinds 2020 voor zwangeren die alles willen weten over (eigen)wijs bevallen en voor nieuwsgierige ouders die graag buiten de lijntjes opvoeden.
Volg ook @kiindmagazine en @kiindbaby op Instagram