Wie is die Moedermelkelite?
En laten we stoppen met de term 'borstvoedingsmaffia'
1. Wie is de Moedermelkelite?
Iedere keer dat me wordt gevraagd wie nou eigenlijk die Moedermelkelite is, sta ik met mijn mond vol tanden. Is het:
a) die groep thuisblijfmoeders die zich onbekommerd laat verleiden door tradwives en spiritueel getinte #eenmaniseenmaneenvrouwiseenvrouw types met al dan niet verhuld antifeministische agenda want ‘wat heeft dat feminisme mij eigenlijk opgeleverd?’1
b) de vaak theoretisch opgeleide, minimaal 32 uur werkende moeder die zichzelf feminist en desgevraagd ook wel activist noemt?
c) de meelezende ouders (ook vaders) die hun kinderen vaak vol overtuiging borstvoeding (zouden willen) geven en moeilijke gesprekken over wel of niet vaccineren en ‘gaan die Lentekriebels niet te ver’ liever mijden?
Ik denk: all of the above. Gemene deler is dat ze hun kind het liefst borstvoeding (zouden willen) geven. En jazeker, moedermelk is een statussymbool2.
Gedachte-experiment: kun je deze drie groepen matchen met de drie politieke partijen die voor of tegen die breed gedragen borstvoedingsondermijnende motie van Tielen (VVD) en Van der Plas (BBB) stemden?
Zo zou ik dat doen:
a) = Forum voor Democratie (stemde tegen de motie).
b) = Partij voor de Dieren (stemde ook tegen).
c) = Partij van de Arbeid/GroenLinks (stemde voor).
Het zijn natuurlijk geen homogene groepen. Het laatste wat ik wil is mensen over één kam scheren. Of mensen indelen in kampen van voor en tegen.
2. ‘Borstvoedingsmaffia’? Laten we stoppen met die term
Na ons opiniestuk in Volkskrant over die motie rolde het balletje zo dat feministisch platform DAMN, HONEY ons stuk aanhaalde in hun podcast een paar weken terug.
Op Instagram zei DAMN, HONEY sorry omdat ze veel boze reacties kregen op het noemen van de term ‘moedermelkmaffia’.
Nu gaan Marie Lotte Hagen en Nydia van Voorthuizen een nieuwe aflevering maken, over de ins en outs van borstvoeding. Ik bood mijzelf en mede-opiniestukschrijvers Annegien Bakkers en Marilse Eerkens aan als gast en verwees in Kiinds Instagram stories naar Kiindblog ‘De borstvoedingsmaffia bestaat niet’ met de opmerking: ‘wij gebruiken dat woord niet’.
Daarop ontving Kiind weer reacties. Waaronder: “Het kwam nu over alsof deze groep mensen niet bestaat en het effect van hun gedrag gebagatelliseerd wordt”.
Ik durf niet te ontkennen dat er een groep mensen bestaat die moedwillig iedereen die geen borstvoeding geeft, bekritiseert.
Maar ‘borstvoedingsmaffia’ is een zwaar overdreven omschrijving die polariseert. Maffiosi zijn criminele types die zich met georganiseerde misdaad bezighouden. Zulke grappig bedoelde overstatements kunnen schijnbaar in potentie zelfs de democratie ondermijnen3. De term is hoe dan ook niet helpend om elkaar beter te begrijpen. Daarom gebruiken we, zonder het effect van snoeiharde oordelen te willen bagatelliseren, de term niet.
Want ik zie het juist als mijn taak om met Kiind de verbinding te leggen. Dat doen we door te delen over geweldloze communicatie4. En door erover in gesprek te gaan, het in praktijk te brengen, in onze online community Kiindspeeltuin. En in onze gratis Facebookgroep.
Maar, hand in eigen boezem (😉), op Kiind.nl schreven we veel meer over borst- dan over kunstvoeding. Dat kan beter!
3. Kunstvoeding leidt niet tot gelijkwaardig(er) ouderschap
Kunstvoeding wordt door BBB en VVD gretig voorgesteld als oplossing voor het probleem van de ongelijkwaardige taakverdeling tussen moeders en vaders. Ook in die aflevering die DAMN, HONEY wijdde aan onze reactie op de motie werd die aanname niet ontkracht.
Terwijl: kunstvoeding geven leidt niet automatisch tot een eerlijker verdeling tussen ouders. Die partner kan ook een flesje moedermelk geven. Ook moedermelk die gekolfd is door een ander dan de biologische moeder (donormelk noemen we dat).
En krijgt de baby wel melk direct uit de borst? Er blijft heus nog genoeg over: luiers verschonen om maar eens iets te noemen. Ook ‘s nachts zodat de borstvoeding gevende partner dankzij de slaapbevorderende hormonen door kan slapen. Veel borstvoedinggevende stellen zullen de verdeling in Team Input (borstvoeding geven) en Team Output (poep- en plasluiers verschonen) herkennen.
Naast Partij van de Arbeid/GroenLinks stemde ook D66 voor de motie die het de borstvoedinggevers moeilijker lijkt te willen maken. In ons opiniestuk zeg ik samen met Annegien Bakkers en Marilse Eerkens:
Progressieve partijen die een gelijkwaardigere taakverdeling tussen ouders hoog in het vaandel hebben staan én kinderen een optimale start willen geven, zouden er beter aan doen om zich eens goed in het Zweedse model te verdiepen in plaats van zich te laten inpakken door de zoetgevooisde ‘kunstvoedingsmaffia’ die met haar tentakels in zowel politiek, media als wetenschap lijkt te zijn doorgedrongen.
Moedermelk is het ultieme voorbeeld van hoe het persoonlijke politiek is. Verkeerd geïnterpreteerd door het merendeel progressieve politieke partijen en bewust misbruikt voor de eigen (kapitalistische) agenda door een aantal rechtse motie-indieners. Van de politiek zouden we meer mogen verwachten.
Mogen we ook meer verwachten van ouders? Het gros van de ouders spreekt zich niet politiek uit. En begrijpelijk:
4. De Moedermelkelite is te druk
Waar de Havermelkelite haar bestaansrecht ontleent aan consumeren en daarover praten5, is de Moedermelkelite te druk.
Te druk met alle ballen hoog houden en zoeken naar die zogenaamde werk-privébalans om over zichzelf te praten. Oké, ze zijn heus ook druk met scrollen op socials, prakkiseren over welk speelgoed aan te schaffen (en moet dat bijdragen aan ‘de ontwikkeling’ of is dat onzin?) en hier en daar een mening spuien. Maar het eigen zelfbewustzijn cultiveren zoals die Havermelkelite doet? Kinderen zorgen wel dat je daar geen puf voor hebt.
3 tips!
Allemaal aan elkaar gelinkt.
Ik bingede vorige week de 5 afleveringen van NPO-serie De pufclub waarin alle ouders een ziekenhuisbevalling met uiteenlopende mates van medische interventies beleven. Het (hele leuke) spirituele stel bevestigt in hun reflectie helaas het frame dat vooraf geen verwachtingen hebben het beste is. Ik wil een vervolg waarin ze uitgebreid(er) terugblikken op de bevallingen, maar dan samen met een expert op het gebied van beeldvorming en matrescense.
Natalie, de alleenstaande, nuchtere moeder uit De pufclub deed me in de stukjes met haar moeder (een inkijk in generationeel trauma, onderdeel ‘emotionele afstand’) denken aan de aflevering van Disney+ serie The Bear (Ice chips) waarin het personage dat bevalt (ze heet toevallig ook Natalie) bij gebrek aan alternatieven uiteindelijk haar instabiele moeder belt en we getuige zijn van een sterk staaltje cirkeldoorbreking.
Lezen als je dat nog niet deed: Doorbreek de cirkel. Het bestellende boek van auteur en schrijfcoach Miloe van Beek (en afgelopen oktober onze expert in de Kiindspeeltuin). Miloe deelt op haar socials ook over haar ADHD-diagnose. En er komt een vervolg op Doorbreek de cirkel, dat gaat over tieners.
Wat is Kiind? En wat is Moedermelkelite?
Kiind bestaat sinds 2009 op kiind.nl en was vanaf 2016 tot begin 2022 het tijdschrift over natuurlijk ouderschap (‘Huttenbouwen is ook opvoeden’). Eind 2022 nam ik Kiind over omdat alle waardevolle, wetenschappelijk onderbouwde content niet mag verdwijnen en de mensen die ouders helpen begrijpen wat kinderen nodig hebben een groter podium verdienen. Al die content is nu te vinden in de online community Kiindspeeltuin.
De missie van Kiind: ouders ondersteunen en bekrachtigen in hun ouderschap. Mijn persoonlijke missie? Ouders emanciperen. Door de waarde van het ouderschap te verheffen. Door bloot te leggen waar ouders - met name moeders- aan het kortste eind trekken in deze samenleving waar iedereen wegdroomt bij het idee van ‘It takes a village to raise a child’. Natuurlijk ouderschap ja, but make it feminist.
De Kiindspeeltuin is er sinds 2020 voor zwangeren die alles willen weten over (eigen)wijs bevallen en voor nieuwsgierige ouders die graag buiten de lijntjes opvoeden. Kom er leren, groeien en verbinden met andere ouders: probeer nu 30 dagen voor maar € 7.
Volg ook @kiindmagazine op Instagram
En ja, dit vind ik best een begrijpelijke vraag.
Journalist Loes Reijmer schreef in Volkskrant (23 april 2016) hoe borstvoeding een statussymbool werd. Off-topic: ik had zo graag gezien dat Loes Reijmer (in plaats van Fiona Hering) Doutzen “Ik was gekaapt door de wappiekant” Kroes interviewde voor Vogue.
“Overmatig gebruik van hyperbolen wakkert angst, euforie en woede aan” https://www.uu.nl/opinie/overmatig-gebruik-van-hyperbolen-wakkert-angst-euforie-en-woede-aan
Schrijver Nelleke Bos schreef er artikelen over die verschenen in de papieren Kiind magazines. Zie ook de blogs: Oordelen? Kijk met compassie en Waarom beoordelen we elkaar en hoe kan het anders?
Schrijfster en journaliste Emma Curvers noemt het in haar column voor Volkskrant (13 juli 2024) bonnetjes bijhouden.
Helemaal mee eens dat het woord borstvoedingsmaffia absoluut het voeren van een respectvol en gelijkwaardig gesprek ondermijnt. Een typisch voorbeeld van simplificeren van een genuanceerd iets.
Even een kritische vraag: Als je niet mensen over één kam wil scheren, of in kampen op wil delen, waarom doe je dat dan precies dát, met je gedachte experiment?
Ik vind je gedachten altijd heel interessant! En jou als persoon, zo ver als ik tot nu toe gezien heb, fantastisch. Maar dat is wel een beetje in hokjes plaatsen van mensen die niet in hokjes horen, en misschien zelfs helemaal niet waar...? Je bent daar zelf dan ook wel heel erg aan het simplificeren van een genuanceerd iets. ;) Ik zou daar zelf voorzichtig mee zijn, want het zorgt bij jezelf voor een scheef beeld van de werkelijkheid, je helpt anderen met een scheef beeld krijgen van de werkelijkheid, en je stuit er ook nog eens een heleboel mensen mee tegen de borst, die zich er niet (of zelfs (juist) wel) in herkennen.